Euro / Dolar Yorumları

Dün akşam saatlerde FED’in açıkladığı faiz kararı uzun bir süreden beri dile getirdiğim gibi faizlerde bu sefer de değişikliğe gidilmediğini gösterdi. Yine daha önceden dediğim gibi FED’in faiz artırımı Aralık ayında olacak. Buna dair işaretler emtia fiyatlarında, yükselme eğiliminde olan emtialarda ve bundan da başka bir neden açıkçası yok. Olmamasının nedeni aslında her ne kadar FED faizleri Aralık ayında artıracak olsa da aslında ABD’nin faiz artırmamasını gerekli kılan daha birçok neden var. Önceki bültenlerimde de belirttiğim gibi bunlar emtiaların düşük kalmış olmasıyla birlikte taşıma getirilerinin oldukça düşük kalmaya devam etmesi, gelirlerde nominal yükseliş olsa da kişi başına düşen kazanımların az olması ve tercih edilmeyen istihdamın yüksek olmasıyla düşük maaşlı işleri sayesinde manşet istihdamın yükselmiş olması, yavaşlayan küresel ekonomik faaliyetler ve daha bunun gibi bir sürü sıralamak mümkün. Asıl olan bugünlerde eğer hisse senedi piyasalarında belirgin gerilemeler olursa, bunun Dolar’ın eskisi gibi yükseltmeyeceğidir. Eğer hisseler düşerse eskiden olduğunun aksine Dolar da gerileyebilir. Bu nedenle FED’den sonra artık bakılması gereken en önemli göstergelerden bir tanesi S&P500 Endeksi olacaktır.

Önceki gün perakende satışlar, sanayi üretimi ve kapasite kullanımı beklentilerin oldukça altında ve gerilemiş olmasının ardından dün açıklanan enflasyon göstergelerinin fiyatlarda gerilemenin devam ettiğini göstermiş olması Fed’in bugün faiz artırmayacağı yönündeki beklentileri daha da güçlendirince Euro/dolar paritesinde bir miktar yükseliş yaşandı. Ancak yine de bu verilere rağmen Dolar’ın çok fazla gerilememesi, bugün hala Fed’in faiz artıracağına dair beklentisi olan ve satış pozisyonu taşıyan yatırımcıların pozisyonlarını muhafaza ettiği görülmektedir. Bu nedenle eğer bugün Fed faiz artırmazsa Euro/dolar paritesindeki yukarı hareket belirgin olabilir. Ancak piyasada Fed’in faiz artıracağına dair beklentilerin güçlü kalmaya devam etmesi akşam saatlerinde paritenin çok belirgin bir dalgalanma yapma ihtimalini güçlendiriyor. Bu durumda eğer Fed faiz artırmazsa, siz yine de önce belirgin düşüşlerin gerçekleşmesini bekleyin ve daha sonra küçük miktarlarla ve stoplu alış pozisyonları almak üzere stratejinizi belirleyiniz.

Dün Avrupa ve ABD’den açıklanan ekonomik veriler Avrupa’daki parasal genişlemenin ekonomi üzerindeki olumlu etkilerini gösterirken, ABD’den açıklanan ekonomik veriler küresel ekonomik gidişatın ABD ekonomisi üzerindeki olumsuz etkisini gösterdi. ABD’de sanayi üretimi verilerinin beklenenden fazla gerilemiş olması, Fed’in yarın açıklayacağı faiz kararını etkiler. Zira eğer sanayi üretimi verisi geçen ayı yansıtıyorsa ve bu ay içinde Çin ekonomisiyle ilgili olumlu gelişmeler olmazken emtianın geleceğe dair beklentilerini yansıtan taşıma getirilerinin düşük kalmaya devam etmesi Fed’in faiz artırımını bu ay da geçiştireceğini gösteriyor. Aslında Fed’in faiz artırımının yapılması Aralık ayında başlar dediğim Nisan ayından beri bu beklentimden vazgeçmiyorum çünkü sadece sanayi alanında değil aynı zamanda gelirler tarafında da gelişmeler yeterince olumlu değil. Artık bu noktadan itibaren bugün açıklanacak enflasyon verilerini de dikkate almak gerekiyor. Taylor kuralını takip etmeyi seven Fed başkanları faizlerin ne olacağına karar verirken, sanayi üretimi gibi veya bölgesel üretim verileri gibi ekonomik büyümeyi etkileyen faktörlerle enflasyonu bir araya getirerek bir karar verirler. Bu etkenler son dönemde olumlu olmadığından bugün paritenin düşüşleri alım fırsatı olarak değerlendirilebilir.

Bugün Avrupa ve ABD’den pariteyi etkileyebilecek önemli veri açıklamaları gelecek. Avrupa’dan ZEW endeksleri, istihdam ve dış ticaret dengesi, ABD’den ise ekonominin yüzde 75’ini oluşturan perakende sektöründeki satışlar, stoklar, sanayi üretimi ve tabii ki bunlara bağlı olarak kapasite kullanım oranları açıklanacak. Son günlerde yaşanan gelişmeler göz önünde bulundurulduğunda Fed’in faiz artırımı yapmasının beklendiğinin söylenmesi belki ABD’den açıklanacak bu kritik verilerin Dolar olumsuz geldiği bekleniyor olabilir. Eğer gerçekten de öyle olursa, Avrupa verilerinin neye işaret ettiği çok önemli olmaksızın Dolar faizlerinin yükseleceği şekilde veriler gelebilir. Bu da Dolar’ın değer kazanması anlamına gelir. Dünkü seansta bir ara Dolar’ın Euro karşısında değer kazandığını görmemizin ardından bugün faizlere baksak piyasayı az çok görebiliriz. Eğer on yıllık Dolar faizlerinde aşağı yönlü bir hareket olmazsa paritede yükselişler satış için uygun olur.

Yeni haftaya başlarken Fed’in bu hafta vereceği faiz kararı hararetle tartışılmaya devam ediliyor. Ekonomi medyası Fed’in bu hafta artık faiz artırması gerektiğini ve bu işin çok fazla uzadığı konusunda bir görüş sergilemekte. Öncelikle bu işin çok fazla uzadığı sadece Türkiye’de konuşulan bir tartışma konusudur. Dünyada Fed’in faiz artırımına başlamasının çok fazla uzadığı konusunda bir yorum yok. Kaldı ki Fed geçen aylarda nasıl hareket edeceğine dair kılavuz önerirken, enflasyon ve işsizliği ön plana çıkartmıştı. Bu iki veride de son dönmede çok olumlu gelişme yaşanmadı. İşsizlik azalıyor olsa da harcamalarda artış enflasyon yaratacak kadar etkili değildi. Kaldı ki emtianın düşüşleri dezenflasyon yarattı. Bu nedenle bu hafta faiz artışı olmaz. Aralık ayında olur. Ama yine de piyasa bu hafta faiz artışı olacak mı olmayacak mı konusunu tartışırken paritenin dalgalanacağı aşikar. Hafta içinde Avrupa ve ABD’den açıklanacak ekonomik verilerin parite üzerinde çok etkili olacağını sanmıyorum. Ancak olası bir hareketi 1,14 civarına yaklaşmasının ardından Perşembe öncesinde bu hareketin gerçekleşip sonradan 1,12’li seviyelere doğru bir düşüş olabilir. Bunun ardından paritenin 1,13’lü seviyelerde yeniden dengeleneceğini düşünüyorum. Bugün Çin yükselişleri bekleyip paritede satış demeleri yapmak olumlu olabilir.

Dün ABD’den açıklanan ekonomik veriler istihdamın haftalık bazda artmadığını, ithalat fiyatlarının beklenenden fazla düştüğüne ve petrol stoklarının beklentilerin oldukça üzerinde bir hızla yükseldiğini gösterdi. Bütün bu gelişmeler Fed’in faiz artırım olasılığını azalttığından ve daha önce açıklanan Dolar olumlu ekonomik verilerin geleceğiyle ilgili kuşku yarattığından Dolar’da küresel ölçekte bir miktar gerileme oldu. Bu nedenle seans içinde yükselmeye başlayan Euro/dolar paritesi 1,13 seviyelerine yakın denilebilecek seviyelerde fiyatlanmakta. Bugün ABD’den çok önemli veriler açıklanacak. Belki de Fed’in görmek ve anlamak istediği iki veri, yani üretici fiyat endeksi ve tüketici güveni açıklanacak. Bir süreden beri ABD’de istenmeyen istihdam oranında azalma olması ve gelirlerin yükselmiş olması Dolar olumlu görülen ve Fed’in yakın zamanda faiz artışını sağlayacak unsurlar olduğuydu. Buna ek olarak tüketici güveni ve enflasyonu yansıtan verilerin de Fed’in izlediği çok önemli veriler olduğunu biliyoruz. Bu nedenle bu verilerin Dolar olumsuz açıklanması durumunda dünkü verilerin de etkisiyle paritede yükselişler devam edebilir. Diğer durumlardaysa paritenin düşmesi için bugün ABD’den açıklanacak verilerin olağan dışı Dolar olumlu gelmesi gerekir. Bu da olmazsa yatay bir hareket söz konusu olacaktır. Benim tahminim verilerin ne çok olumlu, ne de çok olumsuz, orta karar açıklanacağı için dün başlayan yükselişin bir süre daha devam ettikten sonra sabah saatlerindeki seviyelerinin 10-20 puan altında bir kapanış olabileceğini ve bu yüzden yükselişleri kısa metrajlı satış fırsatı olarak değerlendirilebileceğini düşünüyorum.