Euro / Dolar Yorumları

Dün Almanya’dan açıklanan fabrika siparişleri, Avrupa’nın genelindeki perakende sektöründeki büyümeyi gösteren göstergelerin beklentilerin üzerinde olması, diğer yandan ABD’den açıklanan istihdam artışının bir öncekine göre daha az olması paritenin bir miktar yükselmesine neden oldu. Ancak dünkü seansın bugüne bir geçiş süreci olacağını ve asıl bugün açıklanacak tarım dışı istihdam verilerinin önemli olduğunu tekrar vurgulamakta fayda var. Piyasanın bugün açıklanacak tarım dışı istihdam ve işsizlik oranlarına odaklanacağını düşünecek olursak ve son zamanlarda ABD’nin istihdamıyla ilgili çok parlak gelişmelerin olmayışı bugün açıklanacak veriler içinde işsizlik oranının düşebileceğini ancak tarım dışı istihdamın beklendiği kadar artmayacağını düşünüyorum. Bu durum dikkate alındığında ABD’de gelirlerin istenilen hızda artmayışı, aylar öncesinden beri sizlerle paylaştığım underemployment verisini ön plana çıkartıyor. ABD’de mutsuz istihdamın yaratıldığını, az gelirle insanların istemediği işleri yapıyor olması finans medyasında konuşulmayan ve aslında Fed’in en büyük sorunu. Bu gelişmeler ışığı altında parite ne yapar? Bu durum elbette paritenin yükselmesine neden olabilir. Özellikle Eylül ayında faiz artışının yapılmayacağına dair bir beklentinin yeniden belirmesi paritenin yükselişini sağlar ama olası yükseliş çok sınırlı olur. Gün içi dalgalanma çok olsa da günlük nihai değişim Euro lehine az olur.

Dünyada hane halkı seviyesine ulaşmamış ekonomik bir toparlanma süreci yaşanıyor. Ancak iş dünyasına bakıldığında ABD, İngiltere ve hatta Avrupa’da bile kurumsal bazda birçok olumlu gelişme var. Son günlerde açıklanan verilere bakıldığında imalat sektörü aynı şeyi göstermiyor olsa bile hizmet sektöründe genele yayılmış bir iyileşme söz konusu. Bu durumun mal fiyatlarının gerilediği ancak şirketlerin büyüme yolunda adım attıkları bir döneme denk geliyor olması tesadüf değil. Bu pencereden bakıldığında Fed’in ne zaman faiz artırmaya başlayacak olduğu istihdam ve enflasyon ikilisine bağlı olarak belli olacak. Artık gelişmekte olan ülkeler Fed’in faiz artışını fiyatlarında sindirmiş olsa da henüz aynı olgu enflasyon ve istihdam verilerinde kendisini göstermiş değil. Bu nedenle şu şekilde düşünebiliriz. Faiz artışı için her şey hazır. Sadece enflasyon ve istihdamda daha belirgin bir iyileşme olması gerekiyor. İşte bütün bu nedenlere bağlı olarak Cuma günü ABD’den açıklanacak istihdam verileri çok önemli. Dün açıklanan ADP istihdam raporunun beklentilerden olumsuz gelmiş olması belki Cuma günkü verinin olumlu olmamasına neden olabilir. Ancak yine de şimdiden piyasanın neye baktığını bilmek alınacak pozisyonların doğruluğunu teyit edecek. Bu nedenle bu gelişmeleri çok yakından takip etmek gerekiyor. Benim beklentim istihdam piyasasında belirgin olmasa da beklentilerden daha olumlu bir gelişme olacak ancak bu zaten fiyatlarda olduğundan paritenin düşerek değil yükselerek tepki vereceğini düşünüyorum. Bugünse daha çok yatay bir hareket izleyebiliriz.

Dünkü seansta Fed yetkililerinin Eylül ayının faiz artırımı için uygun olabileceğini söylemiş olması Dolar faizlerinin yükselmesine ve hisse senedi piyasalarının gerilemesine neden oldu. Asıl önemli olan Dolar faizleri yükselirken hisse senedi piyasalarının çok değer kaybetmeksizin gerilemiş olmasıydı. Bu durum ekonomik faaliyetlerin ve beklentilerin hala iyi devam edebileceğine işaret ettiği gibi Dolar faizlerinin yine de hemen yükselmeye başlamayabileceği şeklinde iki türlü değerlendirilebilir. Bu noktada çok dikkat etmek gerekiyor. Özellikle temel gelişmeler dışında, teknik seviyelerdeki kırılmalar pariteye yön verebilir. Dün ABD’den açıklanan Dolar olumlu fabrika siparişleri sonrasında bugünkü ISM verileri ve diğer önemli ekonomik veriler Dolar olumlu açıklanırsa, bu durum kritik destek olan 1,0770 seviyesinin altının geçilmesi anlamına gelebilir. Bu da paritenin düşüşünü hızlandırır. Oysa bütün gelişmeler bir arada değerlendirildiğinde bunun gerçekleşme şansı çok fazla olmadığından bugün paritede aşağı yönlü bir hareketin aşağı yönlü kırılmaları tetiklemeyeceğini ve bu nedenle de düşüşleri bekleyip alım yapmanın faydalı olabileceğini gösteriyor.

ABD’den dün açıklanan ISM endeksinin fiyat ve istihdam verilerinin düşüklüğü, Fed’in faiz artırım dizisini başlatmayı geciktirebileceğine dair ipuçları vermesine neden olabilir. Ne var ki kişisel gelirler ve kişisel harcamalar verilerinin Dolar olumlu olmasıysa tam tersinin olabileceğini gösteriyor. Fed bir süredir piyasanın kendi analizini kendisi yapmasını istiyor. Mevcut verilere bakıldığından bence Fed’in yakın bir zamanda faiz artırımına başlamasına gerek yok. Bu da Dolar olumsuz bir durumu yansıtıyor. Öte yandan Avrupa’dan açıklanan imalat sektörü satın alma endekslerinin Euro olumlu olduğunu göz önünde bulundurduğumuzda düşüşlerde paritede alım yapmanın faydalı olabileceğini düşünüyorum.

Yeni hafta Çin ve Yunanistan odaklı hisse senedi piyasalarının zayıf görünümüyle açıldı. Bu durum beraberinde mal fiyatlarının ve dolayısıyla da Dolar’ın güçlenmesine neden olduğundan Euro/dolar paritesi geçen haftadan beri Avrupa’dan açıklanan birçok Euro olumlu veriye rağmen yükselmekten uzak duruyor. Bugünlerde Euro/dolar paritesi biraz hisse senedi piyasalarının güdümünde hareket edeceğinden yükselişlerin gerçekleşmesi için öncelikle gerilemelerin oluşmasını beklemek gerekecek. Gerçi geçen haftadan beri yaşanan gerilemenin ardından bu hafta hisselerde gerileme belki biraz yavaşlayarak gerçekleşecek olsa da bu durum paritenin çok gecikmeden alım yapılmasının gerekliliğini ortaya koyuyor. Kısacası çok belirgin gerilemeler olmaksızın düşüşlerde alım yapmak faydalı olabilir.

Fed’in Eylül ayında faiz artıracağına dair beklentiler verilen demeçlerle birlikte güçlenmeye devam ettikçe paritenin yükselişlerinde sınırlamalar oluyor. Bu durum haftanın son gününde ABD’den açıklanacak verilerle birlikte daha da açıklık kazanacak. Dün açıklanan verilere baktığımızda büyüme verisinin beklentilerin altında kalması Dolar olumsuz olsa da istihdama yönelik verilerin Dolar olumlu açıklanması bugün açıklanacak Michigan Tüketici güven endeksinin olumlu açıklanma olasılığını artırır nitelikte. Bu gelişmeler bir aradayken Dolar’ın daha da yükselmesi mümkün ancak Dolar’ın daha da yükselmiş için ABD verilerinin marjinal şekilde daha iyi olması gerekiyor. Hisse senedi piyasalarının yükselmiş olduğu gerçeği ve Avrupa’dan açıklanacak işsizlik ve enflasyon verileri eğer Euro olumlu açıklanırsa oyun tersine döner. Avrupa verilerinin ABD verilerinden önce açıklanacak olması bu açıdan bizim açımızdan iyi çünkü hangi senaryoya göre karar vereceğimizi ona göre belirleyebiliriz. Eğer Avrupa verileri olumlu açıklanmazsa paritenin sınırlı yükselmesi gündeme gelir. Eğer Avrupa verileri olumlu açıklanmazsa veya orta karar açıklanırsa o zaman paritenin dar alanda sıkışık hareket etme olasılığını daha yüksek görüyorum.