Dolar / Türk Lirası Yorumları

Bugün Türkiye’den işsizlik verileri ve enflasyon tahmini verileri açıklanacak. Geçtiğimiz günlerde istihdamda bir miktar artışın olduğu gözlemlenirken enflasyonun da gerilediğini gördük. Enflasyondaki mevcut gerileme beklentisi geçen senenin verilerine bakıldığında çok fazla gerilemeyebilir. Zira geçen senenin yaz aylarında çok hafif yönlü bir aşağı yönlü düşüş varken bu sene içindeki artış hızı ve sonrasına gerilemedeki yavaşlama baz etkisi açısından enflasyonun düşüş beklentisini de sınırlı kılar. Öte yandan gıda fiyatlarının gerilememesi, istihdamdaki yükseliş ve üretimin ihracata yönelik büyümesi enflasyondaki beklentileri çok fazla düşürmeyebilir. Hükumetin aldığı önlemlerin üretime değil de daha çok tüketime yönelik olduğu gerçeğini hatırlayacak olursak enflasyon tamimlerinde dramatik bir düşüş olmayabilir. Bu noktada TL’nin yönünü etkileyecek işsizlik verisi ön plana çıkıyor. Eğer işsizlikte belirgin bir gerileme olursa, bu durum enflasyon baskılarını daha çok etkileyebilir. İstihdamdaki artış hızının yaz aylarında nispeten artıyor olması da bu yönde bir tahmin yapmaya yöneltiyor. Türkiye bu ekonomik veri ortamında yeni haftaya başlarken, jeopolitik risklerin yüksek olması ve Fitch’in Perşembe günü açıklayacağı kredi notu ve görüntüsü piyasalarda TL almak adına çok fazla bir nedenin olmadığını gösteriyor. Geçen aydan beri farklı nedenlerle gerilemiş bir Dolar kuru varken daha fazla düşüşlerin olması için marjinal bir neden yok. Geçen hafta sonuna girerken ABD’den açıklanan perakende satışlar ve tüketici güven endeksinin olumsuz bir ekonomik görünüme neden olmasının ardından Dolar’ın baskı altında kalabilecek olması bugün seans içinde kurun biraz daha gerilemesine neden olabilir. Bu durumda seans içindeki düşüşleri bekledikten sonra kısa metrajlı alım denemeleri yapmanın doğru strateji olduğunu düşünüyorum.

Dolar kuru Türkiye’nin siyasi gündemi ve jeopolitik gelişmelere bağlı olarak belirlenirken, Dolar kuru bu gelişmelerden etkilenmeye devam ediyor. Öte yandan Fed başkanı Yellen ’in dün yaptığı açıklamalarda faizlerin artması için gerekli ortamın oluştuğuna ancak daha ilerleyen dönemlerde faiz artırım sürecinin bugünkü bakış açısıyla değil yeni bir formülle yönetileceğine dikkat çekmesi Dolar faizlerinin yükselmesine neden oldu. Öte yandan Türkiye’nin MSCI endeksi son aylarda onca olumsuz gelişmeye rağmen birçok gelişmekte olan ülkenin MSCI endeksinden çok fazla olumlu ayrışmış görünüyor. Bu durum kuşku yarattığından TL üzerindeki risklerin arttığını düşünüyorum. OHAL uygulamasının yakın bir gelecekte kaldırılacağı haberiyle değerlenen TLnin bu tür haber akışlarının azalacak olmasıyla birlikte bir miktar yükselmesi gündemde olabilir. Bu nedenle düşüşlerde alım yapmak için geçerli nedenlerin var olduğunu düşünüyorum.

Dün Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan ve Fed ’den gelen açıklamalar bir arada Dolar kurunun belirgin şekilde düşmesine neden oldu. Erdoğan dünkü konuşmasında “Olağan Üstü Hal” durumunun yakın bir gelecekte kaldırılabileceği yönünde açıklamalar yapması, Merkez Bankası rezervlerinin ve ihracatın yükseldiğine vurgu yapması TL’nin değer kazanmasına neden oldu. Öte yandan Fed ‘den gelen açıklamalar bu sene içinde faiz artırımını ön görse de 2018 yılında faiz artırım sürecinin daha zor olabileceğine ışık tutması Dolar’ın uluslararası piyasalarda gerilemesine neden oldu. Bu ikili gelişme bir arada olunca 3,61 civarından başlayan geri çekilme bugün itibariyle 3,56 seviyelerine kadar devam etmiş gözüküyor. VIX endeksine bakıldığında endekste yaşanan geri çekilmenin hisse senedi piyasalarına olan para girişinin devam edeceğine işaret ederken bir süre daha borsalar yükselme eğilimini koruyabilir. Bu süreçte emtia fiyatlarında yükselmesi olması beklenmeli. Şayet emtia fiyatlarında yükseliş görülmezse o zaman hislerdeki yükseliş yerini gerilemeye bırakabilir ve bu da BİST başta olmak üzere belirgin geri çekilmelere sahne olabilir. Bu nedenle Dolar kurunu ön görebilmek adına emtia fiyatlarının hisselerle olan ilişkisini yakından takip etmek gerekecek. Emtialarda yükselişin gecikmesi ya da yerinde sayması TL açısından olumsuz bir gelişme olarak algılanabileceğinden buna göre pozisyon almakta fayda var.

Kıbrıs’la ilgili gelişmelerin gündemden kalkması, Arap ülkelerince Katar’a karşı uygulanmaya başlanan kısıtlamalar sonrasında ABD’nin Katar’la terörle işbirliği konusunda mutabakat anlaşması imzalamasının Türkiye’ye yönelik duruşun azalmasına neden olabileceği gibi gelişmeler siyasi anlamda TL’ye güç verirken, Suriye’deki olayların yanında Kuzey Irak’ta yapılacak referandumun neden olduğu siyasi tehditler TL’yle ilgili riskleri artırıyor. Jeopolitik süreç bu şekilde devam ederken Türkiye’den açıklanan ekonomik verilerin genel olarak enflasyona neden olmayacak şekilde gelmesi ancak buna karşın enflasyon verelerinin yüksek kalmaya devam edeceğiyle ilgili beklentilerin Dolar kurunun yükselmesine neden olabilir. Dolar’ın uluslararası piyasalarda geriliyor olması şimdilik kuru baskılıyor olsa da Dolar endeksinde yaşanan düşüşün yukarı yönlü teknik tepkisi Dolar kurunun ilerleyen günlerde 3,65’in üzerine tırmanmasına neden olabilir.

Dünden beri Türkiye’nin Suriye’yle ilgili meselelerde ABD’li yetkilileri destek verici konuşuyor olsalar da Kuzey Suriye’den Türkiye’ye yapılan taciz saldırılar Türkiye’de huzurlu bir ortamın oluşmasına engel oluyor. Buna rağmen hisse senedi piyasalarının alıcılı seyrediyor olması gündemde olsa da bu süreçte geçen haftalarda olduğu gibi taze para girişinin olduğu söylenemez. Uluslararası hisse senedi piyasalarının yükselmekten vaz geçmesi halinde Türkiye’den olacak para çıkışları, hazinenin borçlanma ihtiyacı ve yükselmesi beklenen emtia fiyatları yaklaşan dönemde TL’ üzerinde ekonomik ve finansal baskı yaratacak unsurlardır. Dün açıklanan sanayi, üretimi verilerinin beklentilerin altında gelmiş olmasını TL olumlu etkisi ithalat talebinin azalmasından kaynaklanıyor. Zaten dünkü bültende de düşük gelmesi durumunda TL’nin değerlenebileceğini söylemiştim. Bugün herhangi bir veri yok ancak ABD’de Fed’den Dolar’ı etkileyecek açıklamalar gelecek. Bu aşamada TL faizlerinin yükselmesi TL’nin olası değer kaybının sınırlanmasına neden olabilir ancak Dolar faizleri bile yükselirken TL faizlerinin gerilemesi TL üzerindeki baskıların artmasına neden olabilir. Bu noktada faizlerin gerilemesi durumunda Dolar kurunun düşüşleri alım için yeterli sinyali oluşturur. Buna göre 3,60 altındaki seviyelerde kısa metrajlı alım denemeleri yapmanın uygun strateji olacağını tahmin ediyorum.

G20 zirvesinin sonrasında Türkiye’nin Kuzey Suriye’deki gelişmelerle ilgili jeopolitik açıklamalar ve Kıbrıs görüşmelerinin başarısızlıkla sonuçlanması yakın gelecekte Türkiye’nin siyasi risklerinin artabileceğine dair beklentilerin oluşmasına neden oluyor. Böyle bir siyasi ortam içindeyken açıklanan ekonomik verilerin çok fazla bir önemi olmasa da piyasa tarafından takip edilecek ve değerlendirilecek. Bu bağlamda bugün Türkiye’den açıklanacak sanayi üretimi verisinin %5’in üzerinde gelmesi durumunda kurda çok belirgin bir hareket olmaz. Ancak mevsimsel gelişmeler ve yabancı iş ortaklığı yaptığımız ülkelerdeki ekonomik gelişmeler ve bu ülkelerle olan ilişkilerimiz değerlendirildiğinde Haziran ve sonrasını işaret eden sanayi üretiminin geçen ay olan %6,5 gibi bir büyüme gerçekleştirmeyeceğini gösterir ve bu da Türkiye’nin dış talebinin azalacağını göstereceğinden TL olumlu algılanır. Uzun lafın kısası bugün Türkiye’den gelecek sanayi üretimi %5’in üzerinde olursa TL değer kazanabilir. Yüzde %5’in altında olursa TL daha da değer kazanır. Yüzde 6 ve üzerinde olursa TL değer kaybeder. Bu olasılık en düşüğü olduğundan seans içinde Dolar kurunun yükselişlerde açığa satılmasının doğru strateji olacağını tahmin ediyorum. Açığa satış olarak 3,64’lü seviyeler izlenebilir.