Dolar / Türk Lirası Yorumları

Geçen süreçte Türkiye’den açıklanan düşük enflasyon verilerinin bugün açıklanacak olan büyüme verileriyle paralel zayıf gelmesi beklenir. Ancak açıklanacak veriler içinde kaynağı belli olmayan para miktarının ne olacağının bilinmemesi bugünkü verilere sürpriz faktörü katıyor. Hal böyle olunca verilerin detayı belli olmadan TL’nin ne yapacağını söylemek zor ancak Dolar tarafına bakacak olursak petrol fiyatlarındaki gerilemeler beraberinde hisseleri de aşağı çekecek olursa Dolar güçlenmeye devam edebilir. Bu durumda Türkiye’den açıklanacak verilerin TL olumlu gelmesi durumunda da kur yükselebilir. Dolar/TL kurunun önceki günkü dip seviyelerinden çok daha aşağı gitmesi kolay olmayacağından düşüşlerde alım yapmayı uygun strateji olarak görüyorum.

Enflasyonun düşük açıklanmasının ardından dün açıklanan sanayi üretimi verileri Türkiye’de sanayi üretimindeki artış hızının belirgin şekilde yavaşladığını gösterdi. Dolayısıyla yarın Türkiye’den açıklanacak büyüme ve cari açık verileri beklentilerin altında gelebilir. Böyle olursa zaten değer kazanmış TL’nin az bir miktar daha değer kazanmasına neden olur ama ötesine gitmez çünkü bugünlerde Türkiye’de terör riski yine artmış durumda ve uluslararası piyasalarda yükselen hisselerde kar amaçlı gelebilecek satışlar Dolar’ın TL karşısında güçlenmesine neden olabilir. Bu yarınki senaryo olsa da bugüne olan uzantısı açısından bilmek önemli. Bugüne gelecek olursak daha çok yatay ve uluslararası piyasalardaki hisselerin Dolar’ın değerini nasıl etkileyeceğine bağlı olarak kur hareketi gözlenebilir. Yani sepet kur nispeten sabit kalırken Dolar/TL kurunda yukarı yönlü cılız hareketler görülebilir.

Enflasyonun kontrol altında olduğu izlenimlerinin piyasada ağırlık kazanması ve Dolar’ın uluslararası piyasalardaki düşüşü dünkü seansta Dolar/tl’nin 2,8880 seviyesine kadar gerilemesine neden oldu. Beklentim bu seviyeden itibaren yukarı yönlü bir alım dalgasının geleceği şeklindeydi ancak Dolar’ın uluslararası piyasalarda yükselen emtialar nedeniyle baskı altında kalması bunun önüne geçti. Bugün Dolar sabahtan itibaren bir miktar daha baskı altında kalabilir ve bu kurun 2,8810’a kadar gerilemesine neden olabilir. Ancak emtiaların belirgin yükselişi sonrasında bir miktar satış baskısı belirirse, o zaman Dolar’ın uluslararası piyasalarda yükselmesinin etkisiyle seans içindeki düşüşlerin ardından Dolar/tl kurunun düştüğü seviyelerden itibaren yukarı yönlü hareket etmesi muhtemel olur. Bugün Türkiye’den açıklanacak olan sanayi üretimi verilerinin beklenenden bir miktar düşük gelmesi normal ancak bu olası düşüklüğün daha önce açıklanan büyüme, enflasyon ve dış ticaret rakamlarına bakıldığında zaten kolayca öngörülebilir. Bütün bu unsurlar göz önüne alındığından bugün seans içindeki düşüşleri bekleyip alım denemeleri yapmanın uygun strateji olacağını düşünüyorum.

Türkiye’nin siyasi konjonktürü TL’nin değer kaybını ön görürken, ekonomik durumun ne ön göreceğini bu hafta içinde açıklanacak veriler sayesinde biraz daha göreceğiz. Ancak ABD tarafına bakıldığında dünkü seansta Yellen’in geçen hafta açıklanan istihdam verileriyle ilgili olarak “endişe verici” ifadesini kullanmış olması Dolar’ın uluslararası piyasalarda gerilemesine neden oldu. Bunun etkisi direkt olarak Dolar/tl paritesinde oluşan düşüşle görüldü. Ancak yine de ABD tarafında istihdam aslında o kadar da kötü durumda değil. Zaten o kadar kötü olsaydı bunların emareleri başka verilerde görülürdü. Örneğin ISM endeksinin alt verilerindeki istihdam verisi daha gerçekçi bir veri olarak görmek gerekiyor. ABD’deki işsizliğin yüzde 6’lardan 5’lere düştüğü dönemleri hatırlayacak olursak ISM verileri hep daha ayağı yere basan şekilde gelişim gösteriyordu. ABD’nin istihdam verileri bir anomali olabilir. Ya da tam istihdama ulaşılmış olmasının da bir göstergesi olabilir. Sonuç olarak söylemek istediğim şu ki bugünlerde Dolar/tl kurundaki düşüş TL’nin güçlenmesinden değil Dolar’ın sürprizler yaratmasından kaynaklanıyor. Bundan sonra asıl bakmamız gereken Türkiye’deki enflasyon ve enflasyon beklentileridir. Emtiaların boğa piyasasına girdiği bu dönemde TCMB faizleri indiriyor. Bu durum TL açısından olumlu değil. Belki emtialardaki yükseliş Dolar’ın uluslar arası piyasalarda gerilemesiyle sonuçlanır ancak bu gerilemenin eşliğinde Türkiye’nin ana risklerinden olan enflasyon da artabileceği için Dolar’ın emtia yükselişi nedeniyle uluslararası piyasalardaki olası değer kaybı Dolar/tl kurunun düşüş potansiyelini azaltır yükseliş potansiyelini artırır. Bu nedenle düşüşlerin alımlarla karşılanacağı bir sürece giriyoruz.

Geçen hafta Türkiye’de açıklanan enflasyon verilerinin düşük gelmiş olması, yine düşük açıklanmış olan büyüme verileriyle uyumluluk gösterdi. Bu iki durum Türk ekonomisinin yavaşlama yolunda ilerlediğine işaret ediyor. Oysa hedefler ve beklentiler tam tersi. Yani Türkiye’nin büyüme beklentisi açıklanan büyüme ve enflasyon verileriyle uyuşmuyor. Bu durumda TL’nin güçlenmesi beklenebilir ancak ekonomik büyümenin yavaşladığı bir ortamda turist sayısının her geçen ay daha az olması döviz rezervi artışının yavaşlamasına neden olduğundan bu durum enflasyonla ilgili olumlu durumu ortadan kaldırıyor. Öte yandan eğer bir de Türkiye büyüme hedefini tutturmak üzere tüketim üzerinden büyümeye başlama hatasını yapacak olursa işler daha zora girer. Son zamanlarda enerji maliyetlerinde yükselişler var. Bunlar zaten bir süre sonra Türkiye’deki enflasyona olumsuz yansıyacağından bundan sonra Türkiye’nin büyümeyle ilgili gelebilecek birçok güçlü veri TL olumsuz olarak değerlendirilebilir. Kaldı ki eğer emtialar, örneğin petrol, uluslararası piyasalarda düşecek olursa, o zaman da büyük olasılıkla Dolar uluslararası piyasalarda değer kazanabileceğinden bize çok bir etkisi olmayacaktır. Bu durumda nominal olarak yükselmiş olan petrol her halükarda TL olumsuz bir unsur olarak varlığını devam ettirtebilir. Bu hafta Cuma günü Türkiye’den tam da yukarıda bahsettiğim büyüme verileri açıklanacak. Ancak öncesinde sanayi üretimi ve hazine nakit verileri gelecek. Sanayi üretimi büyümeye dair az çok bir gösterge olabilir. Bu nedenle Çarşamba günkü veriler önemli. Türkiye’deki siyasi gelişmeleri düşündüğümüzde dokunulmazlıklarla ilgili anayasa hukukunun işletilmesiyle ilgili sorunlar ve bunların yankıları, terör olayları gibi gelişmeler TL olumsuz şekillenmeye devam ederken TL üzerindeki genel baskının artacağını söyleyebilirim. Bu nedenle hafta içindeki düşüşler bugün de dahil olmak üzere allım fırsatı olarak değerlendirilebilir.

Almanya’nın Ermeni sözde soykırımı yasa tasarısını kabul etmesi son aylarda yaranan gelişmeler değerlendirildiğinde sürpriz olmadı. Ancak bu gelişme Türkiye’nin Avrupa’ya karşı tutunduğu jeopolitik pozisyonunu gözden geçirmesi anlamına gelebilir. Diğer yandan TCMB’nin para politikası sadeleşmesiyle ilgili haftalık borçlanma metodunu haftalık borçlanma hedefine göre yapacağını ilan etmesi sadeleşme yönünde atılan bir adım oldu. Bütün bu gelişmeler piyasanın gündemini oluştursa da piyasaya yön verecek boyutlara sahip değil. En azından bugün için. Bugün bakılması gereken ABD’den açıklanacak tarım dışı istihdamın Dolar faizlerini nasıl etkileyecek olduğudur. Bunların içinde en önemlisi ancak çoğu yatırımcının dikkatle ilgilenmediği “underemployment” adı altında açıklanan düşük gelirli tercih edilmeyen istihdamdaki düşüş eğer belirgin olursa o zaman Dolar sadece Dolar/tl karşısında değil tün dünyada yükselebilir. Şayet tersi olursa o zaman Dolar’ın TL karşısındaki yükselişi 2,9550 civarında sınırlı kalır veya gerileyebilir.